Amatör denizcilik sınavlarında çıkması muhtemel temel kavramlar ve kelimelerin anlamlarını bulabileceğiniz kısa bilgilier…
Tekne iskeletinin altında bulunan ve baştan kıça uzanan, üzerine diğer bütün elemanların inşa edildiği temel yapı elemanı OMURGAdır.
Karşılıklı postaları birbirine bağlayan ve üzerine güvertenin kurulduğu, teknenin
enlemesine kirişlerine KEMERE denir.
Teknenin başını ve kıçını oluşturmak için uzanan, düşey veya eğik, omurganın devamı olan uzantılara BODOSLAMA denir.
Omurgaya bağlanan ve teknenin kaburgasını meydana getiren eğri elemanlara
POSTA denir.
Kıç bodoslamaya takılan, teknenin istenen yönde gitmesini ve dönmesini sağlayan
levhaya, DÜMEN PALASI denir.
Posta başlarını birbirine bağlayan ve güvertenin en dıştaki ilk parçası KÜPEŞTEdir.
Teknenin su kesiminden yukarda kalan, dış kısmına BORDA denir.
Teknenin su altında kalan dış kısmına KARİNA denir
Teknenin su altında kalan iç kısmına-iç tabana SİNTİNE denir
Teknenin su kesiminden yukarda kalan, iç kısmına ALABANDA denir.
Teknede su yağ vb. sıvıların biriktiği, teknenin iç tabanına SİNTİNE denir.
Dümen palasını kontrol eden parçaya YEKE denir.
Bir yere bağlı halat veya düzeneğin çözülmesi, çıkarılması, açılması için verilen komut FORA dır.
Bir cismin istenilen yere çıkartılması veya bir flama veya sancağın gönderdeki yerine
çekilmesi için verilen komut TOKA dır.
Halatın tamamen elden çıkartılmadan, boşlanması için verilen komut LAÇKA dır.
Halatın koçboynuzu, anele gibi yerlere bağlanması için verilen komut VOLTA dır.
Bir halat yardımıyla yukarı çekilmiş yelken, bayrak, flama gibi gibi şeylerin aşağı indirilmesi için verilen komut ARYA dır.
Herhangi bir şeyin (yelken gibi) yukarı kaldırılmasına, çekilmesine HİSA denir.
Halatın çekmek (almak) veya yükseltmek için verilen komut VİRA dır.
Bir yükün indirilmesi, aşağı doğru yavaşça bırakılması için verilen komut MAYNA dır.
Bir teknenin, bir başka tekneye, rıhtıma veya iskeleye bordasını vererek yanaşmasına ABORDA OLMAK denir.
Bir teknenin sahilden açıkta durması, beklemesi durumuna ALARGA denir.
Teknenin iskeleye veya başka bir tekne üzerine bağlanırken zarar görmemesi için
araya koyulan sentetik maddelerden yapılmış balon veya silindir şeklindeki yastıklara
USTURMAÇA denir.
Teknenin yanaşık olduğu yerden ayrılmasına AVARA OLMAK denir.
Bir teknenin ters dönmesine ALABORA OLMAK denir.
Pupa-Pruva doğrultusu ile kemere hattı arasında 90 derecelik bir açı vardır.
Pupa-Pruva hattı ile kemere hattının kesiştiği noktaya bir saat yerleştirsek, saat 3’te yelkovan pruvayı gösterirken akrep SANCAK BORDAYI gösterir.
Pupa-Pruva hattı ile kemere hattının kesiştiği noktaya bir saat yerleştirsek, saat
10:30’da yelkovan pupayı gösterirken akrep İSKELE BAŞ OMUZLUĞU gösterir.
Pupa-Pruva hattı ile kemere hattının kesiştiği noktaya bir saat yerleştirsek, saat
04:30’da yelkovan pupayı gösterirken akrep SANCAK KIÇ OMUZLUĞU gösterir.
Teknenin rüzgarın geldiği tarafına, tekne aynı rüzgara tabi kaldığı sürece RÜZGARÜSTÜ
denir.
Teknede rüzgarın geldiği tarafın tersindeki tarafına, tekne aynı rüzgara tabi kaldığı sürece ne RÜZGARALTI denir.
Bir teknenin kıç tarafının gerisinde kalan deniz alanına PUPASI denir.
Bir teknenin baş tarafının önünde kalan deniz alanına PRUVASI denir.
Pupa yönüne bakıldığında teknenin iskele bizim SAĞ tarafımızdır.
Pruva yönüne bakıldığında teknenin sancak tarafı bizim SAĞ tarafımızdır.
Teknenin baş ve kıç kısmında, omurga hattı ile 45 derecelik açı yapan, her iki taraftaki
köşelere OMUZLUK denir.
Bir yere aborda olan tekne bu yerden başka bir yere gidebilmek için AVARA olur.
Yelkenli teknelerde, direk ve yelken ile ilgili özellikleri kapsayan genel terim ARMA dır.
Bordalara açılmış ve teknenin içine hava ve ışık girmesini sağlayan sızdırmaz pencerelere
LUMBOZ denir.
Kemerelerin üstünü kaplayan ve baştan kıça uzanan alana GÜVERTE denir.
Teknelerde başta bulunan, halat ve demir manevralarında kullanılan mekanizmaya
IRGAT adı verilir.
Teknenin etrafına güvenlik amacıyla konulan vardavela tellerini destekleyen dikmelere
çubuklara PUNTEL denir.
Tekne etrafını güvenlik amacıyla koruyan tellere VARDAVELA denir.
Hava akımını içeri yönlendirerek tekne içinin havalandırılmasını sağlayan donanıma
MANİKA denir.
Bir teknede direği baş-kıç doğrultusunda destekleyen tellere ISTRALYA denir.
Bir teknede direği bordalar istikametinde destekleyen ve iki yandan tekne gövdesine
bağlayan tel veya çubuğa ÇARMIH denir.
Yelkeni kontrol eden ve kontrol ettiği yelkene gore isimlendirilen halata İSKOTA
denir.
Yelkeni basıp, indirmeye yarayan halata MADAR denir.
Yelkenli teknelerde direğin orta boyunda veya daha yukarısında, çarmıhları iki yana
Doğru
açan metal veya ahşap çıkıntılara GURCATA denir.
Denizcilikte kullanılan bağların ana özelliği YÜK ALTINDA SIKIŞMAMASIDIR.
Halatın bağ yapılan ucuna ÇIMA denir
Halatın yükü taşıyan kısmına BEDEN denir.
İZBARÇO bağının özellikleri; sabit halka yapmak ve yük altında sıkışmamaktır.
Kesilen halatın uç kısmındaki kolların dağılmaması için, halat çımasına PİYAN yapılması
gerekir.
Aborda olan bir teknenin ileri-geri gitmesini önlemek, yanaşma manevrası sırasında teknenin
süratini kontrol etmek için kullanılan halatlara PÜRMEÇE denir.
Aborda olan bir teknenin rüzgar ve akıntı etkisiyle rıhtımdan uzaklaşmasını engelleyen
halatlara AÇMAZ denir.
Halatların saklanması için kangal şeklinde sarılmasına RODA denir.
Bir bağın kolayca çözülmesi ve gevşetilmesi istenirse bağ FORALI yapılır.
Yekeli teknede yekenin ucu sancağı gösteriyorsa tekne İSKELE yöne gider.
Yekeli teknede yekenin ucu iskeleyi gösteriyorsa tekne SANCAK yöne gider.
Sola devirli bir pervane kullanan teknenin kıçı tornistanda SANCAĞA çeker.
Sağa devirli bir pervane kullanan teknenin başı ileri yolda pervane İSKELEYE çeker.
Sola devirli bir pervane kullanan teknenin başı ileri yolda SANCAĞA çeker.
Sağa devirli bir pervane kullanan teknenin kıçı tornistanda İSKELEYE çeker.
Dümenin dönmek istenen tarafa basılabildiği kadar döndürülmesi için verilen komut ALABANDA dır.
Tam pruvanızda gördüğünüz kayalıktan kurtulmak için dümen komutu İSKELE VEYA SANCAK ALABANDA olmalıdır.
İki tarafı da kayalık dar bir kanaldan geçerken ALABANDA dümen komutu yanlıştır.
Denizden iskeleye doğru esen sert rüzgâr veya manevra sahasının darlığı nedeniyle teknenin başı açılamıyorsa BAŞ SABİT TUTULUP, TORNİSTAN manevrayla avara edilir.
Eğer rüzgar iskele boyunca esiyorsa iskeleye BORDADAN yaklaşılmalıdır.
Tornistanda kıçı iskeleye çeken bir tekne, rüzgarsız bir havada tercih durumu varsa iskele veya rıhtıma SANCAK taraftan aborda olmalıdır.
Tornistanda kıçı sancağa çeken bir tekne, rüzgarsız bir havada tercih durumu varsa iskele veya rıhtıma İSKELE taraftan aborda olmalıdır.