Gemi-gemi ve Gemi-Sahil arasında ; karşılıklı olarak yapılan haberleşme şeklidir.
Muhabere türleri ;
Telsiz Telgraf , Telsiz Telefon , Telex , Fax ve Data şeklindedir.
Telsiz Haberleşmesinde Yüksek Frekanslı radyo dalgaları kullanılmaktadır .
İSTASYON (RADIO STATION)
Deniz haberleşmesinde kullanılan telsiz cihazlarının bulunduğu yerlerdir. Bu cihazlar bir teknede konuşlanmış ise Gemi İstasyonu (Ship Station ) , bir kara teşkilinde yer almış ise Kıyı İstasyonu (Coast Station ) diye adlandırılır.
Gemi İstasyonlarına ait bilgiler Gemi İstasyonları Dökümanında (List Of Ship Stations) bulunur. Bu doküman içersinde ; İstasyonların ismi , Çağrı İşareti (C/S) , sahip oldukları telsiz cihazları ve teçhizatı , tonajı vb. bulunmaktadır.
Kıyı İstasyonlarına ait bilgiler ; Kıyı İstasyonları Dökümanında (List Of Coast Stations ) bulunur. (kıyı istasyonunun adı , Çağrı işareti , çalışma frekansları ve saatleri ,MID numarası , trafik saatleri vb.)
Her iki doküman ITU (Uluslar arası Haberleşme Örgütü ) tarafından yayımlanmaktadır.
TELSİZ HABERLEŞMESİNDE KULLANILAN FREQ BANDLARI
BAND İki frekans arasındaki aralıktır.
Telsiz Haberleşmesinde kullanılan bantlar ;
Orta Dalga (MF) veya (IMF/ Intermedium Frequency)
Kısa Dalga (HF)
Çok Kısa Dalga (VHF)
Ultra Kısa Dalga (UHF) şeklindedir.
MF Bandının frekans aralığı Telsiz Telgraf için 405 – 535 kHz
Telsiz Telefon için 1605-4000 kHz dir.
HF Bandının frekans aralığı Tls/Tlg , Tls/Tlf ve Telex için 4000 – 27.500 kHz veya
4 – 27.5 MHz
VHF Bandı frekans aralığı (sadece Tls/Tlf için ) 156 – 174 MHz.
UHF Bandı frekansı sadece uydu haberleşme sisteminde kullanılmakta olup frekansı 300 MHz üstündedir.
TELSİZ HABERLEŞMESİNDE GEMİLERİN KİMLİK BİLGİLERİ
1- GEMİ ÇAĞRI İŞARETLERİ (CALL SIGNS )
Gemilerin kimlik bilgileri içersinde en önemlisidir. Teknenin adı , rengi , tonajı değişse bile Bayrak değişikliği olmadığı takdirde Çağrı adı değişikliği olmaz.
Her ülkeye ait kayıtlı her tonajdaki tekneye farklı harf ve rakam kombinasyonlarından oluşan çağrı işareti tahsis edilmiştir. Türkiye’ye tahsis edilen çağrı işaretleri aşağıda olduğu gibidir.
Karakterler 4 harf (TCWQ) , dört harf bir rakam veya (TCAB9 ) veya 2 harf 4 rakam şeklinde (YM5691 ) şeklinde olabilir.
TA şeklinde başlayan çağrı adı çok azdır. (özel maksatlı kullanım içindir )
TB ile başlayan çağrı işaretleri askeri gemiler içindir ( TB ve 2 harf daha )
TC ile başlayan çağrı işaretleri ticari gemiler için tahsis edilmiştir. Büyük gemiler için TC
ve 2 harf kombinasyonu (TCES gibi ) kullanılır . Daha küçük tonajdaki gemiler için
TCAD9 gibi 4 harf ve 1 rakam kombinasyonu kullanılmaktadır.
YM ile başlayan çağrı adları yat veya motor olarak tabir edilen tekneler için tahsislidir.
2- MMSI NUMARALARI ( MARITIME MOBIL SYSTEM INDICATION NUMBER )
Gezici Deniz araçları Özel kimlik numarası olarak ifade edilen MMSI numaraları GMDSS uygulamaları nedeniyle önem kazanmıştır. Bu numaralar DSC (Digital Selective Calling ) ve EPIRB cihazlarına işletilerek tehlike-emniyet haberleşmesinde otomatik olarak yayınlanması temin edilmiştir. Bu numaraların değiştirilmesi imkansız olduğundan yayın esnasında hangi teknenin yayın yaptığı anında tespit edilebilmektedir. Ayrıca normal çağrı yapılarak yapılan haberleşmede başkasının MMSI numarası ile yayın yapılamadığından kaçak haberleşme de engellenmiştir.
MMSI numaraları 9 karekterli olup , gemiler için ilk 3 numara Ülke MID numarasıdır.
Türkiye MID numarası (271 ) olup ; Türk bayraklı bir geminin MMSI numarası
271 XXXXXX şeklindedir (X bir karekteri temsil etmektedir )
** Sahil İstasyonları MMSI numaraları (00) ile başlar ve ait olduğu ülkenin MID numarası ile devam eder . son 4 rakam ise sahil istasyonunun özel numarasıdır.
İstanbul Sahil Radyo 002711000
Antalya Sahil Radyo 002713000
3- SEÇİLMİŞ ÇAĞRI NUMARALARI (SELCALL )
HF bandı üzerinde Telex haberleşmesinde kullanılan bir kimlik bilgisidir. Bu numaralar ülkemizde Telsiz Genel Müdürlüğü tarafından tahsis edilir ve telex cihazlarına işlenir. Haberleşmede kimlik bilgisi otomatik olarak karşı tarafa ulaşmaktadır.
Gemiler için SELCALL numaraları XXXXX şeklinde (5 rakamlıdır ) Türk gemileri (65) ile başlamaktadır (65378 gibi)
Sahil İstasyonları için XXXX şeklinde 4 rakamlıdır. (Türk Radyo Selcall no 4360 dır )
4- INMARSAT NUMARALARI
INMERSAT (INTERNATIONAL MARITIME SATELLITE ORGANISATION )
Gemilerde her Immarsat cihazı için ayrı bir numara tahsis edilmiştir.
INMERSAT A cihaz numaraları 7 karekterlidir . 1 ile başlar , sonraki 3 rakam her ülke
için farklıdır. ( Türkiye için 740 ve 741 ) TC bayraklı bir gemi için
INMERSAT A numarası 1740XXX şeklindedir.
INMERSAT B Cihaz numaraları 3 ile başlar ve 9 hanelidir. ( 3XXXXXXXX gibi)
INMERSAT C Cihaz numaraları 4 ile başlar , ait olduğu ülkenin MID numarası ile devam
eder ve bunu 5 rakam takip eder. Türk Bayraklı bir gemide numara ;
4271XXXXX şeklindedir.
INMERSAT M cihaz numaraları 6 , Mini-M cihazların numaraları 8 ile başlar. Toplam 9
hanelidir.
INMERSAT M (6XXXXXXXX)
INMERSAT Mini-M (8XXXXXXXX)
TELSİZ HABERLEŞMESİNDE EMİSYON TÜRLERİ
Telsiz haberleşmesinde kullanılan yüksek frekanslı elektro-magnetik dalganın modülasyon şekli ; yapılan haberleşmedeki emisyon (yayın ) türünü belli eder.
Yapılan haberleşmenin türüne ve içeriğine göre emisyon sınıfları farklılık göstermektedir. Emisyonun sınıfı haberleşmenin şeklini ve türünü belirtir.
Emisyon tipi 3 karekterle (harf-rakam-harf ) şeklinde ifade edilir.
I. KARAKTER
Ana taşıyıcının modülasyon türünü gösterir. Anlamları ;
A
|
Çift Yan Band (Double Side Band
|
H
|
Tam taşıyıcı Tek Yan Band (Single Side Band Full Carrier)
|
R
|
Azaltılmış taşıyıcılı , tek yan bantlı ( SSB Reduced Carrier )
|
J
|
Bastırılmış Taşıyıcı tek yan bandlı (SSB Supressed Carrier )
|
B
|
Bağımsız Yan Bandlar (Independent Side Bands )
|
C
|
Artık Yan Band (Vestigal Side Band )
|
F
|
Frekans Modülasyonu
|
G
|
Faz Modülasyonu
|
P
|
Modüle edilmemiş pals dizisi
|
II. KARAKTER
Ana taşıyıcı modüle eden sinyalin özelliklerini gösterir rakamlardır
0
|
Modüle eden sinyal yoktur
|
1
|
Kuvantalanmış veya digital bilgi içeren ve modüle eden bir alt taşıyıcının kullanılmadığı tek bir kanal
|
2
|
Kuvantalanmış veya digital bilgi içeren ve modüle eden alt taşıyıcı kullanılmış tek bir kanal
|
3
|
Anolog bilgi içeren tek bir kanal
|
9
|
Kuvantalanmış veya analog bilgi içeren bir veya daha fazla sayıda kanalı içeren birleşik sistem
|
III. KARAKTER
Göderilen bilginin türünü gösterir harflerdir
A
|
Telgraf yayını (mors)
|
B
|
Otomatik telgraf yayını (Telex , Telem )
|
C
|
Faksimile
|
D
|
Data Yayını
|
E
|
Telefon Yayımı
|
F
|
Televizyon Yayımı
|
N
|
Hiçbir yayım mevcut değil
|
BAZI EMİSYON TÜRLERİ
NON
|
Modülasyonsuz (CW - Continious Wave )
|
A1A
|
Genlik Modülasyonlu , Çift Yan Band , modüle eden alt taşıyıcı kullanılmadan
Açık-kapalı şeklinde çalışan telgraf yayını , mors kodu (CW On-Off Keying
|
A1B
|
Genlik modülasyonlu , Çift yan Band , modüle eden alt taşıyıcı kullanılmadan ve
Tek kanallı açık-kapalı anahtarlama sistemi ile çalışan otomatik telgraf yayını
|
A2A
|
Genlik Modülasyonu , Çift yan band , modüle eden alt taşıyıcı kullanılarak açık-kapalı şeklinde anahtarlama sistemiyle telgraf yayımı (DSB-MCW Tone Keying
|
A3C
|
Fax yayını , ana taşıyıcı doğrudan veya frekans modüleli yardımcı taşıyıcıyla modüleli
|
A3E
|
Telefon yayını , genlik modüleli , çift yan bandlı (DSB
|
F1B
|
Otomatik Telgraf (NAVTEX) , frekans modüleli ,frekans kaydırmalı anahtarlama ile modüleli ses frekansı kullanılmadan , hata düzeltmeli , tek kanallı , dar band doğrudan yazılımlı (narrow band direct printing /NBDP
|
F1C
|
Fax yayını (weather fax) , taşıyıcı doğrudan frekans modülasyonu ile modüleli
|
F2B
|
Tek kanallı otomatik telgraf yayını (Radyo-Telex) , frekans modülasyonu ses frekansının veya frekans modüleli yayının on-off anahtarlanmasıyla yapılan
|
F3E
|
Telefon Yayını , taşıyıcı doğrudan frekans modüleli
|
G3E
|
Telefon Yayını , taşıyıcı doğrudan faz modüleli
|
H2B
|
Ardaşık Tek Frekans Kod Sistemi (SSFC /Sequential Single Frequency Code )
|
J3E
|
Telefon Yayını , Genlik modülasyonlu , tek yan bandlı , anolog bilgi içerikli , tek kanallı , bastırılmış taşıyıcılı
|
R3E
|
Telefon yayını , Genlik modüleli , tek yan band , anolog bilgi içerikli , tek kanallı , azaltılmış taşıyıcılı
|
P0N
|
Modülasyonsuz darbeler dizisi yayını (RADAR)
|
*** Deniz Haberleşmesinde en çok kullanılan yayın şekilleri VHF , DSC , Telex , Telefon ve Telgraftır. Bunlara ait emisyon şekilleri aşağıda olduğu gibidir ;
VHF
|
F3E
|
DSC
|
G2B
|
Telex
|
F1B
|
Telefon (1605 kHZ’in altında )
|
H3E
|
Telefon ( 1605 kHz ve üstü )
|
J3E
|
Telgraf
|
A1A
|
KULLANILAN SİSTEMLER
Deniz haberleşmesinde kullanılan sistemler yayın şekillerine göre yer (Terrestrial ) ve uydu (Satellite ) olmak üzere farklı 2 gruptadır.
1- YER SİSTEMİ (TERRESTRIAL SYSTEM )
Gemi-gemi ve Gemi-Kıyı İstasyonları arasındaki haberleşmede kullanılan yüksek frekanslı EM dalgalar ya direk olarak anten- anten arasında iletişimi sağlamakta veya İyonosfer içersinde yansıma ile çok uzaklara kadar iletilmektedir. Bu sistemin özelliği EM dalgaların herhangi bir yansıtıcı sistem kullanılmadan haberleşmenin tesis edilmesidir.
Gemilerde bu sistem ile çalışan cihazlar ;
VHF
MF (Tx- Rx )
HF (Tx- Rx)
Navtex
VHF , MF ve HF DSC Cihazları
** Yüksek frekanslı EM dalgalar ; VHF cihazlar arasında direk olarak (anten-anten ) , MF cihaz sistemlerinde yer dalgaları ve HF sistemlerde İyonosferde yansıma prensiplerine göre çalışırlar.
2- UYDU SİSTEMLERİ (SATELLITE SYSTEMS)
Gemi-gemi ve Gemi-Kıyı İst. Arasındaki haberleşme ; yüksek frekanslı EM dalgalar uydudan yansıtılarak haberleşme tesis edilir.
Uydu sistemlerinde 2 ayrı uydu sistemi mevcuttur.
a) INMERSAT
b) COSPAS-SARSAT
DENİZ HABERLEŞİNDE KURALLAR
Deniz taşımacılığı ile en etkili sözleşmelerden birisi ; Denizde Can Emniyeti Sözleşmesidir. (Safety Of Life At Sea /SOLAS )
Solas Bölüm IV de Deniz Haberleşmesi ile ilgili hükümler bulunmaktadır. Bu neşriyata göre gemilerde dinlenmesi zorunlu olan frekanslar ;
MF 500 kHz (Tls/Tlg ) ve 2182 kHz (Tls/Tlf )
VHF 156.8 MHz (Kanal 16 )
Tonajlara göre gemilerin bulundurması gerekli muhabere sistem ve cihazları ;
VHF Cihazı (18 Grosstonun üzerindeki her teknede )
VHF ve MF Cihazı (300 – 1599 Grosston )
VHF , MF ve HF cihazı ile Tls/Tlg sistemi (1600 Grosstonun üstündeki teknelerde )