Zaman içer,sinde teknolojinin ilerlemesi ve SOLAS’ta zorunlu kılınan haberleşme sistemlerinin yetersiz kalması nedeniyle yeni teknolojiler (DSC ve uydu gibi ) ve yeni kurallar ile uygulamalar zorunlu hale gelmiştir.
Yetersizlikler aşağıdaki gibi sıralanabilir ;
1- Özellikle tehlike – emniyet haberleşmesinde kullanılan frekansların menzillerinin kifayetsizliği ( HF ve MF için 100 mil , VHF için 25-30 mil )
2- Görüşmelerin manuel (bir operatör aracılığı) ile yapılması
3- Gerekli gizliliğin tesis edilememesi
4- Başka bir geminin adı ve C/S kullanılarak görüşme yapılabilmesi (kaçak görüşme )
5- Hantal ve yavaş işleyen bir sistem olma özelliği (mevcut haberleşme presüdüründen dolayı )
KÜRESEL DENİZDE TEHLİKE VE EMNİYET SİSTEMİ
(GLOBAL MARITIME DISTRESS AND SAFETY SYSTEM /GMDSS )
Yukardaki olumsuzlukları kaldırmak , gelişen teknolojik imkanlardan max faydalanarak yoğunlaşan deniz trafiğinde özellikle emniyeti ön plana çıkartacak gelişme ve kuralları kapsayan kurallar tesis edilmiş olup kısaca GMDSS olarak tanımlanmıştır.
300 Grosston ve üzerindeki her türlü yük ve 12 den daha fazla yolcu taşıyan her yolcu gemisi GMDSS kapsamına girmektedir. Bu özelliğin dışında kalan Askeri Gemiler , Eğitim Gemileri ile gemi özelliğini yitirmiş tekneler bu kapsamın dışındadır. Bu kapsam dahilindeki tüm tekneler muhabere cihazlarının DSC (Digital Sellective Communications ) özelliği taşımaları gerekmektedir.
** 1 Şubat 1992 yılında kabul edilen bir sözleşme ile tüm gemilerin (300 Grosston üzeri ) 1 şubat 1999 tarihine kadar yukarda bahsedilen donanımları tamamlamaları gerekmektedir.
** 1 Ağustos 1983 tarihinden itibaren tüm teknelerde NAVTEX alıcı cihazları zorunlu hale getirilmiştir.
** 1 Ağustos 1995 tarihinden itibaren GMDSS kapsamındaki tüm gemiler EPIRB ve SART cihaz taşımak zorundadır.
** 1 şubat 1995 tarihinden itibaren denize indirilen tüm gemiler GMDSS teknik gerekliliklerini yerine getirmek zorundadırlar .
GMDSS KAPSAMINDAKİ DENİZ ALANLARI
SOLAS Hükümlerine göre gemiler için sefer bölgeleri ;
Liman , Kıyı , Yakın ve Uzak Sefer Bölgeleridir.
GMDSS ‘e göre gemilerin sefer bölgeleri yine dörde ayrılmıştır.
A1 BÖLGESİ
|
VHF menzili , 25-30 Deniz Mili
|
A2 BÖLGESİ
|
MF menzili , 100 – 150 Deniz mili
|
A3 BÖLGESİ
|
INMARSAT uydu bölgesi ( 70º N - 70º S arası )
|
A4 BÖLGESİ
|
INMARSAT uydularının kapsama alanı dışında kalan ve kutuplara kadar uzanan alanları içerir.
|
GMDSS Bölgeleri
GMDSS cihazları ve kullanılmaları
SEFER BÖLGELERİNDE BULUNDURULMASI GEREKLİ CİHAZLAR
Gemilerde bulundurulması gereken cihazları ; teknenin tonajı değil yapacağı sefer bölgesi belirlemektedir. Bu nedenle her bölge için farklı telsiz sistemlerinin bulunması gerekmek-tedir.
A1 BÖLGESİ
|
A2 BÖLGESİ
|
A3 BÖLGESİ
|
A4 BÖLGESİ
|
1- Watch Keeping 70
2- VHF
3- VHF –DSC
4- El VHF Cihazı *
5- EPIRB **
6- SART
7- NAVTEX alıcısı
|
1- A1 bölgesi tüm
Cihazları
2- (2187.5 kHz) DSC alıcı
3- MF-DSC ***
|
1- A2 bölgesi tüm
cihazlar
2- IMMERSAT A
veya B veya C
3- HF-DSC ****
|
1- A2 bölgesi tüm
cihazları
2- HF-DSC ****
|
* El Telsizi 500 Grosstondan daha büyük tekneler için 3 adet , küçükler için 2 adet
olmalıdır.
** EPIRB cihazı 500 Grosstondan büyük gemiler için 2 adet , daha küçük tonajlılar için 1
adet olmalıdır.
*** MF-DSC cihazları MF Telefon ve DSC kabiliyetlerine sahip olmaları gerekmektedir.
**** HF-DSC Cihazları ; HF Tls/Tlf , Telsiz Telex , DSC Kontrol ünitesi , DSC Alıcısı ve
bunlara bağlı Scanning Unit ( Tarama Uniti ) bulunması gerekmektedir.
Ayrıca ;
1- NAVTEX kapsamında olmayan deniz alanlarında EGC cihazının bulundurulması zorunludur. ( EGC Cihazı ; INM Uyduları aracılığı ile MSI mesajları yayımlayan sistem ve bu yayımları alan cihaz )
2- EGC Cihazları INMARSAT C Cihazı ile birlikte çalışmalıdır
3- VHF ve DSC Cihazlarının antenleri farklı olmalıdır.
4- Distress Mesaj kayıt kapasitesi 20’den az olan DSC cihazları printer’e sahip olmalıdır.
** Son dönemlerde yapılan cihazlar telsiz cihazları MF ve HF frekanslarına sahip olduk-larından (1605 – 27500 kHz ) her iki cihazın özelliklerini de taşımaktadırlar.
CİHAZ ÇİFTLEMESİ (DUPLİKASYON )
Telsiz cihazlarının çiftlenmesi anlamına gelmektedir. GDMSS ‘te fiilen sadece karşılıklı muhaberenin tesis edildiği cihazlar yedeklenmektedir ve bunlar bölgelere göre değişmektedir.
A1 Bölgesi için sadece VHF-DSC cihazının çiftlenmesi gerekmektedir.
A2 Bölgesi için VHF-DSC ve MF-DSC cihazları çiftlenmelidir.
A3 Bölgesi için yukardakilere ilaveten HF-DSC cihazı ile IMMERSAT cihazları da çiftlenir.
SAYISAL SEÇMELİ ÇAĞRI SİSTEMİ
(DIGITAL SELECTIVE CALLING / DSC )
DSC olarak tanımlanan bu sistem ; Yer Sistemi haberleşme türleri olan VHF , MF ve HF muhabere cihazlarına otomatik iletişim olanağı sağlamaktadır.
DSC teçhizatlarının VHF , MF ve HF telsiz cihazları iler birlikte kullanımı ; haberleşmede emniyet ve gizliliği sağlamış olup kaçak görüşmeleri de engellemiştir.
Tehlike/Emniyet haberleşmelerinde bilgilerin data şeklinde ve otomatik gönderilmesi ve karşı taraf tarafından otomatik olarak alınması haberleşmede devamlılığı ve sürati sağlamıştır.
DSC sistemi ile çağrı yapıldığında geminin MMSI numarası cihaza işlenmiş olduğundan otomatik olarak karşı tarafa gitmektedir. ( Yayın esnasında belli bir kıyı istasyonuna veya gemiye çağrı yapılacaksa bunların MMSI numaraları yazılmalıdır , umuma yayınlarda bu gerekli değildir )
DSC Sistemi üzerinden umuma yapılan tehlike çağrıları için kullanılan frekanslar ;
VHF
|
Kanal 70 (156.525 MHz )
|
MF
|
2187.5 kHz
|
** VHF-DSC üzerinden otomatik görüşme istendiğinde kıyı istasyonuna yapılacak
çağrıda yine Kanal 70 kullanılmalıdır
** Gemi-gemi arasında DSC sistemi üzerinden yapılacak çağrılarda ;
VHF Bandında Kanal 70
MF bandında 2177 kHz frekansı kullanılmalıdır.
HF Bandında kullanılacak frekanslar aşağıda olduğu gibidir.,
4 MHz Bandı
|
4219.5 kHz
|
6 MHz Bandı
|
6331 kHz
|
8 MHz Bandı
|
8438.5 kHz
|
12 MHz Bandı
|
12657 kHz
|
16 MHz Bandı
|
16903 kHz
|
19 MHz Bandı
|
19703 kHz
|
22 MHz Bandı
|
22444 kHz
|
26 MHz Bandı
|
26121 kHz
|
(ENHENCED GROUP CALL / EGC )
NAVTEX Yayınlarının ulaşamadığı deniz bölgelerinde seyir uyarıları ile ilgili yayınların yapıldığı sistemdir. EGC Yayınları değişik coğrafi bölgelerdeki seçilmiş seçilmiş gemilere veya belli bir bölgedeki tüm gemilere Hava Tahmin Raporları – Seyir Uyarıları gibi Deniz Güvenlik Bilgilerinin (MSI ) veya denizcilik şirketinin talep ettiği diğer yayınların INMARSAT uyduları kullanılarak ulaştırılmasını sağlayan bir alt sistemdir.
Gemilerdeki EGC Cihazları INMARSAT –C Sistemi ile birlikte kullanılmaktadır. INMARSAT – A ve B Sistemlerine ek bir EGC birimi eklenmelidir.
Bu yayınlar üzerinden verilen hizmetler ;
1- Güvenlik Ağı (Safety Net )
2- Filo Ağı (Fleet Net )
TEHLİKE POZİSYONUNU OTOMATİK BİLDİREN CİHAZ
(EMERGENCY POSITION I NDICATING RADIO BEACON / EPIRB )
Geminin tehlikeye düştüğü durumda manuel veya otomatik olarak sinyal gönderen bir cihazdır. Belli bir frekans üzerinden yayın yapan bir telsiz vericisidir. MMSI numarasına sahip cihazlardır. Teknenin batması durumunda deniz suyunun etkisi ile otomatik sinyal gönderilmeye başlanır.
GMDSS kapsamında kullanılan EPIRB cihazları ;
1- VHF EPIRB
2- INMARSAT EPIRB
3- COSPAS-SARSAT EPIRB
Bu cihazlar içersinde en çok kullanılanı ve en sağlıklısı COSPAS-SARSAT EPIRB cihazlarıdır. Bu cihazların 2 türü bulunmaktadır.
1- 121.5 MHz ve 406 MHz frekansı üzerinden yayın yapabilen yerel EPIRB cihazı
2- Sadece 406 MHz üzerinden yayın yapan küresel EPIRB
** 121.5 MHz üzerinden gönderilen sinyalin yerinin tespiti için gerekli süre 4-6 saat ve hata
miktarı ortalama 25 km.dir.
** 406 MHz üzerinden yayın yapan cihazın mevkiini tespit için geçen süre 1.5 saat ve hata
miktarı 2-5 km.dir.
ARAMA VE KURTARMA YANSITICISI
(SEARCH AND RESCUE TRANSPONDER /SART )
SAR çalışmalarına katılan deniz ve hava araçlarının radarlarına sinyal göndererek kaza-zedelerin yerlerinin tespitinde yardımcı olan cihazlardır.
SART cihazları 9 GHZ frekansında çalışmaktadır. Geminin terki ile birlikte can Salı veya flikasına alınarak müteakip SAR çalışmaları esnasında mevki tespitinde kolaylık sağlarlar.
Deniz yüzeyinden yaklaşık (1 m) yükseklikte bulunan bir SART cihazının sinyali ; (15 m) yükseklikteki radar antenine sahip bir tekne tarafından (5 mil ) mesafeden veya (3000 ft / 900 m ) yükseklikteki bir hava aracından (40 mil ) mesafeden tespit edilebilir.
Bir SART Cihazı ; (48 saat ) çalışabilmeli ve bu sürenin 8 saatlik diliminde sürekli yayın yapabilecek bir enerji kaynağına sahip olmalıdır. Çıkış gücü Min 5 Watt olmalıdır. (-20º C) ve (50º C ) ortam ısılarında çalışabilmelidirler.
GDMSS’ DE TEHLİKE İÇERİKLİ HABERLEŞME
TEHLİKE – EMNİYET HABERLEŞMESİNDE KULLANILAN KISALTMALAR
TEHLİKE ( Distress )
Denizdeki bir birimin ve içindeki personelin yangın , patlama , çatma , su alma , denge kaybı ve karaya oturma gibi olaylara ve bunların sonuçlarına maruz kalmaları veya kalma olasılığı altında bulunmalarıdır.
İVEDİLİK / ACİLİYET (Urgency )
Denizdeki birimde bulunan veya civarda tespit edilen kişilerin güvenliğini tehdit eden bir olayın veya etmenin ortaya çıkmasıdır. Denize adam düşmesi , Denizde kazazedelerin tespiti , Bir teknenin veya içindeki personelin kaybolması , Teknede bulunan bir yaralı veya hasta vb. gibi
EMNİYET ( Safety )
Seyir halinde bulunan bir teknenin seyir şartlarını etkileyecek olaylar ile yine seyir şartları üzerinde etkili olacak meteorolojik durumların ortaya çıkmasıdır. Sönmüş bir fener , serseri bir cismin tespiti , Sualtı çalışmaları , Fırtına , Sis , Buzdağı tespiti vb. gibi
TEHLİKE UYARISI (Distress Alert )
Denizde tehlike teşkil edebilecek bir durum ile karşılaşıldığında ; acil yardıma ihtiyaç duyulduğunu , tehlikenin kesin tanımı yapılarak ihtiyaç duyulan yardım tipinin ve konumun belirtildiği en kısa iletişim yoludur.
TEHLİKE – ACİLİYET - EMNİYET MESAJLARI
Denizde ; tehlike , aciliyet ve emniyet durumları ile ilgili olarak yayımlanan çağrılardır. İlgili olay , olaydan etkilenen tekne ve personel kimliği , konum , istenilen yardım türü ile çevre konum ve şartları belirtilerek kıyı veya deniz istasyonlarına çağrı yapılır.
TEHLİKE İŞARETİ ( Distress Signal )
Yapılan çağrının tehlikeye yönelik olduğunu belirtir MAYDAY kodudur.
İVEDİLİK İŞARETİ ( Urgency Signal )
Yapılan çağrının ivedilik olduğunu belirtir PAN PAN kod işaretidir.
İvedilik sağlık ile ilgiliyse işaret MEDİCAL PAN PAN veya PAN PAN MEDİCO şeklindedir.
EMNİYET İŞARETİ (Safety Signal )
Bir emniyet mesajının veya çağrısının yapıldığını ifade eden SECURİTE kodudur.
TEHLİKE AKTARIM İŞARETİ (Mayday Relay Signal )
Tehlikede bulunan istasyon veya kişilerin yardım çağrısı yapamaması veya çağrılarını duyuramaması halinde bunu tespit edilip mesaj veya çağrının ilgilere aktarılmasıdır.
Bu aktarım için MAYDAY RELAY kodu kullanılır.
TEHLİKE TRAFİĞİ (Distress Traffic )
Denizde tehlike ile ilgili olarak yapılan her türlü telsiz iletişimidir.
TLS/TLF ALARM SİNYALI ( RT Alarm Signal )
Bir tehlike vukuunda çevre gemilerin tls/tlf alıcılarını devreye sokmak ve ilgililerin dikkatini çekmek üzere ; tehlikedeki gemi telsizi ile 30 sn – 1 dak. Süreli yayımlanan , 2200 Hz ve 1300 Hz . frekanslarındaki ikili seda tonudur. ( Two Tone Alarm )
SESSİZLİK PERİYODU (Silence Period )
Denizde güvenlik koşullarını arttırmak üzere ve yardım çağrısı yapan/yapabilecek olan tekne veya kişileri tespit edebilmek amacıyla ; tüm teknelerce hiçbir göndermenin yapılmadığı zaman birimidir. 2182 Khz tehlike frekansında her saat başı ve takiben yarım saat sonra 3 dakikalık periyot dinleme periyodu olarak kullanılmasıdır.
SESSİZLİK İŞARETİ ( Silence Signal )
Tehlike çağrısı alındığında çevrede bulunan teknelerin tehlike trafiğinden haberdar edilerek gereksiz trafik yapılmaması ve sessiz kalınmasını konusunda uyarılmasını sağlayan kod işaretidir.
Tehlike trafiğini yönetmeye yetkili kıyı istasyonu SEELONCE MAYDAY şeklinde ;
Bu uyarının gerekliliğini hisseden bir deniz istasyonu tarafından SEELONCE DISTRESS şeklinde yapılır.
TEHLİKE TRAFİĞİNİN BİTİŞİ
Tehlike durumunun ortadan kalktığını veya sonuçlanmak üzere olduğunu belirten kod işaretidir.
SEELONCE PRUDONCE sınırlı trafiğe müsaade edildiğini belirtir
SEELONCE FENEE tehlike trafiğinin ve kısıtlamanın ortadan kalktığını belirtir.
ARAMA VE KURTARMA BÖLGESİ (Search And Rescue Region / SRR )
Deniz trafiğinin yoğunluğu , haberleşme olanaklarının sınırlılıkları gibi etmenler nedeni ile belirlenen arama – kurtarma bölgeleridir. Günümüzde 13 SRR bulunmakta olup bu bölgelerdeki faaliyetlerden RCC (Rescue Coordination Center ) sorumludur.
OLAY YERİ (On Scene )
Denizde SAR faaliyetlerinin uygulandığı , tehlikedeki birimin bulunduğu varsayılan deniz bölgesidir.
OLAY YERİ HABERLEŞMESİ (On Scene Communication )
SAR sahnesinde durum ile ilgili olarak yapılan kısa veya orta menzilli telsiz haberleşmesidir.
GDMSS ZORUNLU FREKANSLARI
Aşağıdaki frekanslar GDMSS kuralları gereğince zorunlu olarak dinlenecektir. Bu frekanslardan bir kısmı DSC Dinleme ve Tehlike Yayını frekansı , diğerleri ise tehlike mesajının alınmasını müteakip alındı onayından sonra tehlike trafiğinde dinlemenin ve haberleşmenin devam edeceği telsiz veya telex frekanslarıdır.
YAYIN BANDI
|
DSC FREQ
|
TLS/TLF MUADİLİ
|
TELEX MUADİLİ
|
VHF
|
Kanal 70
|
Kanal 16
| |
MF
|
2187.5 kHz
|
2182 kHz
|
2177.5 kHz
|
HF
|
4207.5 kHz
|
4125 kHz
|
4177.5 kHz
|
HF
|
6312 kHz
|
6215 kHz
|
6268 kHz
|
HF
|
8414.5 kHz
|
8291 kHz
|
8376.5 kHz
|
HF
|
12577 kHz
|
12290 kHz
|
12520 kHz
|
HF
|
16804.5 kHz
|
16420 kHz
|
16695 kHz
|
*** GMDSS kurallarına göre gemilerce mecburi olarak dinlenecek olan diğer bir
frekans NAVTEX yayımı olan 518 kHz frekansıdır.
TEHLİKE – EMNİYET TRAFİĞİ
TEHLİKE YAYINLARI ( Distress Traffic )
Geminin , gemi adamlarının ve yükün bir tehlike ile karşılaştığı durumlarda yapılan yayımlardır. Yapılış şekli aşağıda olduğu gibidir ;
Bir gemiden herhangi bir DSC frekansı üzerinden yapılan yayına Distress Signal denir. Bu yayını/sinyali alan gemi veya sahil istasyonları ; yayının yapıldığı DSC frekansında alındı teyiti (ACKNOWLEDGE ) vermelidir. (Bu teyit sahil istasyonu tarafından verilmelidir. Tehlike çağrısının alınmasından sonra Acknowledge 3 dk. İçersinde bir sahil istasyonu tarafından verilmemişse çağrıyı alan bir tekne bu teyiti verebilir. )
Acknowledge verildikten sonra tehlike yayımını yapan teknenin talebine göre yayının yapıldığı DSC frekansının muadili olan telsiz veya telex frekansına geçilir. Talep telsiz frekansı yönündeyse çağrıyı alan tüm gemi ve sahil istasyonları bu frekansa geçerek tehlike durumu ile ilgili geminin yaptığı yayını (Distress Mesajı ) dinlerler.
Tehlikedeki bir gemi herhangi bir DSC frekansından aşağıdaki Distress Sinyalini gönderir ;
· GEMİ MMSI NUMARASI
· GEMİ MEVKİ
· TARİH-SAAT BİLGİSİ
· TEHLİKE TÜRÜ
· TERCİH EDİLEN HABERLEŞME TÜRÜ
Bu sinyalin alınmasını müteakip ilgili istasyon tarafından Acknowledge verilir ve talep edilen frekans ve haberleşme türüne (telsiz veya telex geçilir.)
Tehlikedeki gemi Acknowledge ‘den sonra talep ettiği yayın üzerinden aşağıdaki format üzerinden tehlikeye yönelik bilgileri gönderir.
- MAYDAY MAYDAY MAYDAY
- BURASI …….(THIS IS …….)
- GEMİNİN İSMİ VEYA ÇAĞRI İŞARETİ ( 3 KEZ )
- GEMİNİN MEVKİİ
- TEHLİKENİN TÜRÜ
- İSTENİLEN YARDIM TÜRÜ VE İLAVE BİLGİLER
- OVER (mesajın bittiğini gösterir )
Bu mesajın yayımlanması üzerine kıyı istasyonu tarafından bu bilgilere uygun olarak Umuma Tehlike Yayını yapılarak tüm tekneler durumdan haberdar edilir , gerekli yardımda bulunulması ve kıyı istasyonuna bilgi verilmesi istenir.
ACİLİYET VE EMNİYET Trafiğinde de aynı format uygulanır ancak Aciliyet veya Emniyet Sinyalini takiben Acknowledge verilmeden yayını yapan geminin talep ettiği yayın şekline geçilerek Aciliyet /Emniyet mesajı beklenir.
ACİLİYET MESAJI FORMU
- PAN PAN PAN PAN PAN PAN
- ALL STATIONS / (veya belirli bir İstasyon )
- BURASI ………
- GEMİNİ ADI VEYA ÇAĞRI İŞARETİ (3 kez )
- ACİLİYET DURUMU İLE İLGİLİ BİLGİ VE İSTENİLEN YARDIM
- OVER
EMNİYET MESAJI FORMU
- SECURITE SECURITE SECURITE
- ALL STATIONS / (veya belirli bir İstasyon )
- BURASI ………
- GEMİNİ ADI VEYA ÇAĞRI İŞARETİ (3 kez )
- EMNİYET DURUMU İLE İLGİLİ BİLGİ
- OVER
TEHLİKE YAYININA ARACILIK YAPILMASI
Tehlikedeki geminin durumu ile ilgili olarak başka bir geminin aracılık yapması ve tehlikedeki gemi namına tehlike sinyalini göndermesidir.
· Tehlikedeki gemi yayın yapamayacak durumda veya
· Tehlike yayınının kıyı istasyonuna ulaşmaması halinde ;
Gemiyi gören veya bu yayını duyan gemi tarafından en uygun DSC frekansı üzerinden yayın yapılır. ( Bu frekans tehlike yayınının alındığı frekans da olabilir, bu frekansta başarılı olunmadığı takdirde DSC 4 Mhz veya DSC 8 Mhz frekanslarının birisinden relay mesajı umuma yayınlanır )
MESAJ FORMATI
- MAYDAY RELAY MAYDAY RELAY MAYDAY RELAY
- THIS IS
- ARACILIK YAPAN GEMİ MMSI NUMARASI
- MAYDAY
- RECEIVED THE FOLLOWING FROM
- TEHLİKEDEKİ GEMİ MMSI NUMARASI
- TEHLİKE ÇAĞRISININ ALINDIĞI/OLAYIN TESPİT EDİLDİĞİ ZAMAN
- BİLİNİYORSA TEHLİKEDEKİ GEMİ MEVKİ
- ALINAN TEHLİKE MESAJININ TÜRÜ